Nieuwsbrief september 2019

Om eerdere nieuwsbrieven te lezen klik hier

Geachte lezer,

Inleiding 

Het is deze maand alweer 10 jaar geleden dat wij de eerst nieuwsbrief van onze Stichting hebben verzonden. In die tien jaar is veel werk verzet om de belangen van Hoevelaken binnen de plannen voor de reconstructie van het Knooppunt Hoevelaken veilig te stellen. Op papier is dat goed gelukt want er liggen nu duidelijk afspraken voor het openhouden van onze aansluitingen op de A1 en A28 (inclusief het herstel van de A1 afrit vanuit Amsterdam) en voor het plaatsen van geluidsschermen langs de A1 en A28. Maar wanneer dat uiteindelijk gerealiseerd gaat worden is maar de vraag. Daarover meer informatie in deze nieuwsbrief.

Onze laatste nieuwsbrief was van november 2018, waarin we u mededeelden dat de Stichting 13 zienswijzen had ingediend op het Ontwerp Tracébesluit (OTB), dat kort daarvoor door RWS was uitgebracht. Daarna was het wachten op het Tracébesluit (TB) dat eind 2019 zou volgen.

Op 15 april van dit jaar schreef de Minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W), Mevrouw Cora van Nieuwenhuizen, een brief aan de Tweede Kamer, waarin werd meegedeeld dat de aannemingsovereenkomst met de combinatie BAM- Van Oord wordt ontbonden nadat de aannemer de werkzaamheden voor het TB in goede orde heeft afgerond. Het was niet mogelijk gebleken om het eens te worden over de door de combinatie opgevoerde extra kosten. Wel was afgesproken dat de combinatie de werkzaamheden met betrekking tot het TB nog zou afmaken. De prognose voor vaststelling TB is verschoven naar voorjaar 2020. De minister had daarbij gemeld dat daarmee verdere vertraging van het project voorlopig was voorkomen.

Wat later dit jaar bleek er nog een groot probleem te zijn ontstaan voor de bouw van het nieuwe knooppunt (en vele andere infrastructuurprojecten). De Raad van State had namelijk beslist dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet kan dienen als basis voor de goedkeuring/ vergunningverlening van projecten die extra stikstof neerslag veroorzaken, maar dat specifiek moet worden aangetoond dat de Natura 2000 natuurgebieden (die door de EU zijn aangewezen) niet nadelig worden beïnvloed door de extra stikstof productie van een nieuw project, gebouw of stal.

Die specifieke aantoning staat niet in het OTB voor knooppunt Hoevelaken en dus moet er nieuw onderzoek komen naar dit aspect. Dat levert een flink probleem op want er is geen goedgekeurde methodiek voor het berekenen van de exacte hoeveelheid stikstof die neerdaalt op een specifiek gebied. Die methodiek moet nog worden ontwikkeld. Alhoewel de grootste veroorzaker van stikstof neerslag de veeteelt is (via ammoniakuitstoot) veroorzaakt ook het verkeer (en met name dieselauto’s) een flinke bijdrage (in de vorm van NOx).

Vertraging

De stichting is van mening dat aanzienlijke vertraging zal ontstaan voor de reconstructie van het knooppunt indien er geen bijzondere aanpak komt. Naar onze mening is die vertraging in de orde van twee jaar. Dat is te wijten aan het feit dat er een nieuwe aanbesteding moet worden voorbereid, uitnodigingen moeten worden verstuurd, aanbiedingen moeten worden beoordeeld, een nieuwe begroting moet worden opgesteld, passend bij de aanbestedingsvoorwaarden (die niet gelijk zullen zijn aan die van de vorige, mislukte, aanbesteding). Het is tevens van belang dat zoveel mogelijk van de reeds door de combinatie gemaakte constructietekeningen en berekeningen door RWS worden overgenomen en ter beschikking van de nieuwe inschrijvers wordt gesteld. Daarmee wordt kostbaar en tijdrovend dubbel werk voorkomen. Het risico voor een foute raming van de werkelijke bouwkosten door de nieuwe aannemer wordt daarmee ook aanzienlijk kleiner. De tekeningen, rapporten en berekeningen die de aannemer heeft opgesteld zijn eigendom van RWS. RWS beoordeelt nu wat daarvan bruikbaar is om mee te geven in het nieuwe contract. Ook dient het Ministerie aan RWS een duidelijke nieuwe opdracht te geven waarin zij aangeeft wat RWS moet doen om het project zo spoedig mogelijk na het uitbrengen van het TB verder te brengen. Ook die opdracht is volgens ons nog niet verleend.

Ook het stikstofprobleem veroorzaakt veel kopzorgen bij de overheid. Die zorgen zijn zo groot dat drie ministeries samenwerken om met een oplossing te komen, nl. Landbouw (= trekker), Binnenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Ook is er een adviescommissie ingesteld, o.l.v. de heer Remkes, die verschillende adviezen moet geven nl. afzonderlijk voor de korte termijn, de middellange en de langere termijn. Het advies voor de korte termijn dient half september te worden ingediend. (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/aanpak-stikstof/nieuws/2019/07/12/remkes-voorzitter-adviescollege-stikstofproblematiek)

Welke mogelijkheden ziet de stichting om het project zo weinig mogelijk te laten vertragen?

RWS heeft in juni de klankbordgroep van het knooppunt project bijeengeroepen om uitleg te geven over de nu ontstane situatie. Zij kon daar weinig toevoegen aan de brief van de minister van 15 april voornoemd. De stichting heeft toen al aangedrongen op een speciale aanpak om de dreigende grote vertraging zo klein mogelijk te houden.

Na de klankbordgroep bijeenkomst heeft de SHBL RWS een aantal vragen voorgelegd die door RWS zijn beantwoord en verder toegelicht. In projecten als deze is er een duidelijke opdracht nodig. Aangezien er nu een verandering is opgetreden, namelijk het stopzetten van de samenwerking met de aannemer voor wat betreft realisatie, moet er formeel een nieuwe opdracht komen. RWS is nu druk bezig met het afronden van het TB en de interne voorbereiding van de aanbesteding.

Omdat de bal dus bij het ministerie I&W ligt en niet bij RWS, hebben wij als Stichting op 17 juli een brief geschreven aan de minister waarin wij onze voorstellen voor een speciale aanpak voor een snellere realisatie van het knooppunt project hebben uiteen gezet. Die zijn:

• Snellere afronding van het TB dan voorjaar 2020 (de oorspronkelijke planning was immers najaar 2019)
• Snelle besluiten over het toe te kennen extra budget en opname in het MIRT
• Onmiddellijke start van de nieuwe aanbesteding, op basis van de overgenomen detailontwerpen van de “oude” aannemerscombinatie
• Onmiddellijk starten met de (concept)vergunningsaanvragen en accepteren dat een klein deel van de vergunningen moet worden aangepast na het TB (de gemeenten moeten deze in concept gereed hebben op het TB moment
• Niet wachten op een vastgesteld TB, maar starten met de aanbesteding op basis van het huidige ontwerp, aangezien de praktijk leert dat er slechts minimale wijzigingen op het OTB ontwerp komen bij de overgang naar het TB of na behandeling van beroep door de Raad van State
• Starten van verlegging van voor de uitvoeringsplanning cruciale leidingen
• En indien nodig vanwege stikstofdepositie het invoeren van een tijdelijke beperking van de maximumsnelheid op het knooppunt om daarmee te bereiken dat er geen toename is van stikstofdepositie, totdat een meer definitieve oplossing is gevonden[1]. (Recent is de Minister al met een besluit gekomen om de maximumsnelheid op de A1, A28 en A50 op specifieke trajecten in en in de nabijheid van de Veluwe terug te brengen tot 120km/u. Of dat voldoende is om de stikstofuitstoot van het knooppunt te compenseren zal nog moeten blijken).
• Ook hebben wij de Minister een bevestiging gevraagd dat alle overeengekomen wensen zoals in het OTB zijn opgenomen ook in het definitieve TB worden overgenomen

Tot op heden is er geen reactie van het Ministerie ontvangen.

We hebben ook contact gezocht met de twee Tweede Kamerleden (van het CDA en de VVD) die in juli een motie hebben ingediend, die is aangenomen, waarin de Minister van I&W wordt opgeroepen spoed te maken met het weer op gang brengen van het knooppunt project (en andere projecten). Contact met deze Kamerleden bleek vanwege het ingaan van het reces niet mogelijk op dat moment. Omdat het reces is afgelopen zal een gesprek dus nu spoedig kunnen plaatsvinden.

Wat gebeurt er wel in het project op het ogenblik?

Er zijn nog een flink aantal zaken waaraan door RWS en de combinatie wordt doorgewerkt. Dat zijn, voor zover het Hoevelaken en Nijkerk betreft bv.

• Het werk aan het afronden van het TB en het beantwoorden van alle ingediende zienswijzen
• Het afronden van overeenkomsten inzake terreinen voor de natuurcompensatie
• Het verleggen van een hoofdgasleiding naast het begin van de Energieweg (zoals te zien is dit project dus al opgestart!!)
  https://www.rijkswaterstaat.nl/nieuws/2019/08/gastransportleiding-bij-knooppunt-hoevelaken-a28-a1-succesvol-verlegd.aspx
• Overleg en afronden van het ontwerp Westerdorpstraat en knooppunt met Nijkerkerstraat
• Ontwerp van het fietspad van Hoevelaken naar Amersfoort met fietstunnels onder de Nijkerkerstraat en de Energieweg

Andere zaken

Er zijn nog enkele andere zaken die niet direct gelieerd zijn aan het Knooppunt Hoevelaken Project waar wij als Stichting bij betrokken zijn:

• In overleg met Amersfoort is Nijkerk de plannen aan het uitwerken voor de inrichting van het gebied tussen het Hoevelakense Bos en de Nijkerkerstraat.
• In samenspraak met Nijkerk, Gelders Landschap en Kastelen (GLK) en de werkgroep Het Hoevelakense Bos en omgeving wordt gewerkt aan een plan voor herinrichting van het hele gebied van het Hoevelakense Bos, inclusief het gebied ten zuiden van de Westerdorpstraat tot aan de A1

Wij zullen u op de hoogte blijven houden zodra er weer nieuwe ontwikkelingen te melden zijn.

Met vriendelijke groet,

Het Bestuur Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar

[1] Naar onze mening kwalificeert het knooppunt project voor de zgn. ADC-aanpak (Geen Alternatief beschikbaar, Van Direct openbaar belang en Compensatiemaatregelen zijn mogelijk (hierom dus ons voorstel voor (tijdelijke) snelheidsbeperking). Deze aanpak is echter wel onderworpen aan een EU-goedkeuring.

Klik op de onderstaande nieuwsbrieven om eerdere nieuwsbrieven te lezen: