NATUUR

Hondenpoep en -plas, dat is toch compost? Nee, het kan natuurgebieden beschadigen

Natuur Poep en plas van honden bevatten zoveel fosfor en stikstof dat ze gevoelige natuur kunnen verstoren. Tot nu toe wordt dat niet meegenomen in berekeningen.

NRC   Marcel aan de Brugh   7 februari 2022

De poep en plas van honden die in natuurgebieden worden uitgelaten, hebben daar „potentieel negatieve effecten”. Dat concluderen onderzoekers van de universiteit Gent na onderzoek in vier natuurgebieden ten zuiden van de Vlaamse stad. Volgens hun berekeningen dragen de hondenpoep en -plas „substantieel” bij aan de toch al grote hoeveelheid stikstof en fosfor die via menselijke activiteiten, zoals de veehouderij, in natuurgebieden terecht komen en daar schade aanrichten.

In de natuur zorgt de extra aanvoer van stikstof ervoor dat een beperkt aantal plantensoorten de overhand krijgt – in bossen is dat bijvoorbeeld de brandnetel. Allerlei andere soorten verdwijnen, en daarmee verarmt de biodiversiteit. Een ander schadelijk effect is de verzuring van de bodem, waardoor bomen als de eik in de problemen komen.

Aanlijngebod

Het Belgische onderzoek sluit aan bij een Wageningse studie uit 1993, naar het effect van hondenontlasting op de vegetatie in voedselarme bos- en natuurterreinen. Ook toen was de conclusie dat het risico dreigt van „het verdwijnen van toch al door luchtverontreiniging bedreigde kenmerkende plantensoorten en karakteristieke vegetatietypen”.

De Gentse onderzoekers bevelen aan dat honden in natuurgebieden aangelijnd blijven, aan een lijn van maximaal 2 meter. In hun studie bleek een derde van de honden los te lopen, ondanks het aanlijngebod dat er geldt. Ook bevelen ze aan dat de mensen de poep van hun hond opruimen. Dan verwijder je de helft van de stikstof en 97 procent van de fosfor, zegt De Frenne.

De Frenne zegt dat hij hondeneigenaren ook bewust wil maken van de rol van hun hond als bemester. „Sommige mensen zullen denken, poep en plas, dat is compost. Dat is juist goed. Maar dat is dus niet zo.”

Lees verder

Overeenkomst getekend voor ontwikkeling van het Hoevelakense Bos

NijkerkNieuws.nl 28 januari 2022

Op 28 januari 2022 is het convenant voor het uitvoeringsplan ondertekend door Peter van den Tweel, directeur-bestuurder van
Geldersch Landschap en Kasteelen en Wim Oosterwijk, wethouder van de gemeente Nijkerk. Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK) en de gemeente Nijkerk hechten grote waarde aan het samen optrekken in het realiseren van het uitvoeringsplan ‘Ons Hoevelakense
Bos’. Hiervoor is een convenant opgesteld om de samenwerking tussen beide partijen vast te leggen. “Dit gebied is een parel in de omgeving. Deze stap is nu van belang om de uitvoeringswerkzaamheden voor te bereiden en in fasen uit te kunnen voeren”, geeft Peter
van den Tweel aan. Wethouder Wim Oosterwijk: “Met deze afspraken komt de realisatie van een groot deel van de ‘Visie Ons Hoevelakense Bos’ weer een stuk dichterbij.”

Lees verder

De gemeente Nijkerk sluit een convenant af met het Geldersch Landschap & Kasteelen om te komen tot de realisatie van een uitvoeringsplan voor het Hoevelakense Bos.

Stad Nijkerk 25 januari 2022

De ondertekening vindt donderdag 28 januari plaats tijdens de opening van het Kids Klompenpad, dat de naam Laakse Pad krijgt. Dit is volgens wethouder Wim Oosterwijk tot stand gekomen door de inzet van vele vrijwilligers, die wat hem betreft hiervoor alle credits verdienen.

DRUK BEPERKEN Het doel van de al in 2019 opgestelde visie voor het Hoevelakense Bos is de recreatieve druk op het bos te beperken. In essentie worden gebruikersgroepen uit elkaar gehaald en wordt er meer ruimte gemaakt voor recreatief medegebruik rondom het Landgoed Hoevelaken. Dit wordt een bos voor recreatief wandelen. Voor parkeren, wandelaars met loslopende honden en fietsers wordt vooral ruimte gemaakt buiten het Landgoed Hoevelaken.

Lees verder

Raadsinformatie brief Uitvoeringsplan Ons Hoevelakense Bos

26 april 2021

Begin 2019 is de ontwikkelingsvisie van Ons Hoevelakense Bos en Omgeving (Visie) vastgesteld in de gemeenteraad. Het doel van de Visie is om de recreatieve druk op het Hoevelakense Bos te beperken. In essentie worden gebruikersgroepen uit elkaar gehaald en wordt er meer ruimte gemaakt voor recreatief mede-gebruik rondom landgoed Hoevelaken. Landgoed Hoevelaken wordt het bos
voor recreatief wandelen. Voor parkeren, wandelaars met loslopende honden en fietsers wordt vooral ruimte gemaakt buiten landgoed Hoevelaken.

Met deze brief informeren wij u over de inhoud van het uitvoeringsplan Ons Hoevelakense Bos en Omgeving en de vervolgstappen om te komen tot een definitief inrichtingsplan.
Hiervoor worden de volgende onderwerpen behandeld:
• Kenmerken van het uitvoeringsplan;
• Inhoudelijke verdieping aan de hand van recreatief gebruik;
• Communicatie en participatie;
• Vervolgstappen en planning

Lees verder

Raadsinformatie brief 2020-029 “Ontwikkeling Ruimtelijk Inrichtingsplan Nijkerkerstraat Oost en West” aan gemeenteraad Amersfoort

31 maart 2020

Recreatiedruk Hoevelakense Bos
Het toenemende recreatieve gebruik van het Hoevelakense Bos leidt tot ernstige aantasting van het rijks monumentale bosareaal, maar ook tot conflicterende situaties tussen de verschillende gebruikers op het beperkt aantal routes in de smalle bosstrook (wandelaars, fietsers, hondenuitlaters, paardrijders, sporters, natuurliefhebbers).
Bestuurlijke afspraken met Nijkerk
Bestuurlijk hebben wij met de gemeente Nijkerk de wil uitgesproken om bovenstaande opgaven en knelpunten aan te wenden voor een integrale aanpak van dit gebied ten oosten van de Nijkerkerstraat. Doelstelling is het realiseren van een groter, aantrekkelijker en openbaar toegankelijke groen recreatieve zone in dit gebied Nijkerkerstraat.

Lees verder

Concept Nijkerkerstraat Oost en West 20 februari 2020

In het gebied rondom de Nijkerkerstraat gaat veel veranderen door de aanpassing en uitbreiding van het knooppunt Hoevelaken. Dit is aanleiding voor de gemeente Nijkerk en Amersfoort om het hele gebied in ogenschouw te nemen en te bepalen hoe dit op termijn vorm kan krijgen. De gemeente Nijkerk heeft in 2019, in samenwerking met de gemeente Amersfoort, een toekomstvisie voor ‘Ons Hoevelakense Bos en Omgeving’ opgesteld omdat de kwaliteit van dit monumentale bos onder grote recreatieve druk verloren gaat. Dit voorliggend concept ruimtelijk ontwikkelingsplan Nijkerkerstraat Oost en West is hier een vervolg op, maar dan voor het Amersfoortse grondgebied. Doel is verdergaande verrommeling aan weerszijden van de Nijkerkerstraat te voorkomen, het Hoevelakense Bos recreatief te ontlasten en meer ruimte te geven aan een kwalitatief hoogwaardige nieuwe invulling met groene recreatie, wonen en werken
en dat voortbouwt op de kwaliteiten van het landschap.

Doel Nijkerkerstraat Oost
De ambitie is om de agrarische gronden ten oosten van de Nijkerkerstraat te herontwikkelen tot een openbaar toegankelijk, recreatief groen uitloopgebied voor Vathorst en Hoevelaken om zo de recreatieve druk op het Hoevelakense Bos te verminderen. De eigenaren van de gronden werken mee aan deze ambitie wanneer enkele woningen kunnen worden ontwikkeld (daar hoort een percentage sociale
woningbouw bij conform beleid.

Lees verder

Extra bos als compensatie voor uitbreiding knooppunt Hoevelaken

Omroep Gelderland 13 februari 2020

HOEVELAKEN – Met een symbolische schop in de grond wordt donderdag een begin gemaakt met de uitbreiding van het Hoevelakense Bos. Het is natuur die als compensatie moet dienen voor de uitbreiding van het knooppunt Hoevelaken. De komende jaren verdwijnt daar groen, omdat de weg verbreed wordt.

Rijkswaterstaat, de gemeente Nijkerk, het Geldersch Landschap en een particuliere grondeigenaar hebben eerder al een deal gesloten over hoe die natuur gecompenseerd zou worden.

Het Hoevelakense Bos wordt door de natuurcompensatie, zoals het met een mooi woord heet, met meer dan drie hectare uitgebreid.

Een deel van die uitbreiding ligt op de grond van Jan van Wincoop. In ruil voor de bouw van een extra woning op een andere locatie stelt hij zijn grond beschikbaar.

‘De grond blijft dus wel in mijn bezit, alleen de bestemming wordt anders’, legt hij desgevraagd uit. Wethouder Wim Oosterwijk zal de starthandeling donderdag verrichten. Ook de andere betrokken partijen zijn bij het officiële moment aanwezig.

Natuurcompensatie

Volgens de Wet natuurbescherming is Rijkswaterstaat verplicht om beschadigde natuur te compenseren. In het geval van de werkzaamheden rond knooppunt Hoevelaken. Dat kunnen ze doen door het verbeteren van bestaande natuurgebieden of het ontwikkelen van nieuwe leefgebieden voor planten en dieren.

Concept Ontwikkelingsvisie Ons Hoevelakense Bos & Omgeving

5 december 2018

De gemeente Nijkerk heeft in het voorjaar van 2018 het initiatief genomen om een planproces te organiseren voor het Hoevelakense Bos en zijn omgeving waarbij alle betrokkenen actief mee kunnen denken over de toekomst van het bos en zijn omgeving. Het doel van het open planproces werd als volgt geformuleerd:
Met alle betrokken komen tot een visie voor de toekomst van het Hoevelakense Bos en omgeving met een concreet financieel haalbaar uitvoeringsplan voor de komende jaren om de recreatieve capaciteit van de omgeving van het Hoevelakense Bos te vergroten, de recreatieve druk beter te verdelen waarbij de historische en ecologische waarden worden behouden en waar mogelijk ontwikkeld.
In dit rapport wordt de ontwikkelingsvisie beschreven. In de visie wordt aansluitend op bovenstaande doelstelling toegelicht hoe
• de historie waarde kan worden behouden,
• de natuurwaarde kan worden versterkt,
• de recreatieve druk in het plangebied beter kan worden verdeeld,
• de recreatieve mogelijkheden in de omgeving van het bos kunnen worden uitgebreid.

Na vaststelling van de visie wordt begin 2019 een uitvoeringsplan opgesteld waarin concreet projecten en maatregelen worden benoemd. Sommigen zullen door de gemeente en grondeigenaren ter hand worden genomen, andere bieden ruimte aan burgerinitiatieven om (een bijdrage aan de) uitvoering te geven van de visie.

Lees verder

Visie van SHB&L voor de Groen Recreactieve zone tussen Nijkerkerstraat en Het Hoevelakense Bos 23 februari 2018

 

In oktober 2017 heeft Terra incognita een presentatie gegeven aan de gemeenteraad Nijkerk over het ontwikkelen van de groen zone aangrenzend aan de westkant van het Hoevelakense Bos. Terra Incognita gaat nu hun voorstel grondig herzien en wil de inbreng van alle belanghebbenden mee laten wegen. Geldersch Landschap en Kastelen, als eigenaar en beheerder van het Hoevelakense Bos heeft ook hun mening duidelijk laten weten. Met een oog naar deze ontwikkelingen heeft het bestuur van SHB&L een voorstel voor de groen zone uiteengezet

Wij hopen met dit voorstel om een stimulerende bijdrage te leveren aan het verder uitwerken van plannen voor de groen recreatieve zone aangrenzend aan het westen van het Hoevelakense Bos.

Lees hier het visie van SHB&L voor de Groen Recreatieve Zone aangrenzend aan Het Hoevelakense Bos

 

Groen Recreatieve zone Amersfoort en Nijkerk (Ruimtelijke verkenning en ontwerpend onderzoek van een deelgebied)

De Gemeente raad van Nijkerk heeft in november 2016 een motie aangenomen waarin het college wordt verzocht om in overleg te treden met de gemeente Amersfoort om te komen tot een gezamenlijke integrale visievorming voor een groene recreatieve zone tussen Amersfoort en Nijkerk. Naar aanleiding van de motie is een proces gestart om te komen tot gezamenlijke visievorming. Op 6 april 2017 is tijdens een werkbijeenkomst met de raad een eerste keer over dit onderwerp van gedachten gewisseld. Daarna hebben Amersfoort en Nijkerk gezamenlijk gewerkt aan een inventarisatie van relevante onderliggende beleidsstukken en het opstellen van hoofdlijnen voor visievorming. Inmiddels zijn de eerste resultaten van een ruimtelijke verkenning voor deze gezamenlijke visievorming gereed. Tijdens de informatiebijeenkomst op 11 oktober 2017 zijn deze toegelicht.

Zie hier de presentatie aan de gemeente raad van Nijkerk

 

SHB&L heeft zorgen over de uitvoering van de afgesproken compensatie regeling voor Nijkerk en het Hoevelakense Bos binnen Project Knooppunt Hoevelaken.

In deze brief aan Wethouder W. van Veelen geeft SHB&L aan de kerngebied compensatieopgave en reden voor vergroting van het Hoevelakense Bos. Kort samengevat:

1. De kern elementen/afspraken zijn verwoord in Artikel 14 van BOK 2 Natuur-, bos- en watercompensatie:
   • Artikel 14 van BOK2 geeft aan dat compensatie voor natuur-, bos- en water wettelijk noodzakelijk is.
   • In Artikel 14.2  staat dat natuurcompensatie plaatsvindt passend bij de plannen van de regio, (dus ook van Gemeente Nijkerk).
   • Artikel 14.3 stelt dat natuurcompensatie in de eerste plaats dient te worden gerealiseerd aansluitend aan waar natuur verdwijnt. Dus wat er van het Hoevelakense Bos en langs de Nijkerkerstraat afgaat moet daarop aansluitend  worden gecompenseerd.
2. Het Hoevelakense Bos wordt steeds drukker en vergroting is daarom naar onze mening dringend noodzakelijk om dit unieke stuk natuur te behouden en de recreatieve functie van het bos voor veel inwoners van Hoevelaken, Vathorst, Hooglanderveen, Nijkerkerveen en omgeving goed te kunnen blijven vervullen.
3. De asymmetrische verbreding van de A28 ten noorden van het knooppunt betekent niet alleen dat Nijkerk veel grondgebied verliest. Een aantal inwoners van Nijkerk wordt door de verbreding zwaar gedupeerd omdat de nieuwe weggrens dwars door tuinen en zelfs schuren loopt. Verder moeten veel bomen worden gekapt langs de Nijkerkerstraat, in de kom van het huidige knooppunt en in een deel van het Hoevelakense Bos.
4. Vergroting van Het Hoevelakense Bos zal de ruimtelijke, ecologische en landschappelijke samenhang als verbindingszone tussen De Bloeidaal en de Schammer in het Zuiden en Arkemheen in het Noorden versterken en de functie van het bufferzonegebied als recreatief gebied tussen de kernen Vathorst, Nijkerk en Hoevelaken optimaliseren, zoals ook aangegeven in de visie van Gemeente Nijkerk in 2009 in ‘Ontwikkeling Groene Buffer Nijkerk, Amersfoort, Hoevelaken’

 

Plan van aanpak voor een vergroot Hoevelakense Bos

1. Als eerste dient er op korte termijn een volledige inventarisatie plaats te vinden van alle gebieden in de directe omgeving van het Hoevelakense Bos die in aanmerking kunnen komen voor gebiedscompensatie en/of aankoop (onder meer eigendom, oppervlakte, bestemming, eventuele aankoop afspraken met ontwikkelaars etc.).
2. Daarnaast dient Rijswaterstaat (RWS) exact aan te geven welke gebieden/gronden voor het project KPH nodig zijn en hoeveel bomen er in de omgeving (b.v. langs de Nijkerkerstraat) en in het gebied van het Hoevelakense Bos daarvoor moeten worden gekapt. Deze informatie is pas definitief beschikbaar als het Tracé Besluit is genomen. Maar vooruitlopend daarop moet RWS bij benadering kunnen aangeven om hoeveel gebied/welke oppervlakte het gaat en hoeveel bomen er moeten worden gecompenseerd.  Naar verwachting zal ongeveer 50 hectare natuur en bos gecompenseerd moeten worden in Nijkerk, Amersfoort en Leusden.
3. Er dient z.s.m. duidelijkheid te worden verschaft door RWS over de wijze waarop  de compensatie geregeld wordt. In BOK 2 Artikel 14.4 wordt gesproken over “aankoop van nieuwe natuur/bos/watergebieden”. Wij hebben echter via de gemeente Nijkerk begrepen dat, v.w.b. de natuurcompensatie, RWS niet langer mikt op aankoop van grond maar op het sluiten van overeenkomsten met  eigenaren om de natuurcompensatie te realiseren op de eigen terreinen van deze eigenaren. Als dat juist is, hoeveel garantie is er dan dat dit een duurzame oplossing is voor natuurcompensatie en wat heeft RWS daaromtrent besproken met eigenaren en gemeenten? (zie email van SHB&L aan RWS dd. 13.07.2017).
4. Met deze informatie kunnen dan de contouren van een aangepast en mogelijk vergroot Hoevelakense Bos worden vastgesteld en kunnen alle betrokken partijen verder overleggen en besluiten nemen over compensatie regelingen en ook over eventuele aankoop van gronden.
   Vanuit onze Stichting is daarbij de wens uitgesproken om in ieder geval het gebied bij de dorpsentree van Hoevelaken ten noorden van de Westerdorpstraat en de gebieden van Amersfoort en Nijkerk ten westen van de Nijkerkerstraat tot aan het Hoevelakense Bos bij dit project te betrekken, waarbij dit hele gebied straks ook een beschermde status krijgt.
5. De Gemeente Nijkerk dient druk uit te oefenen op Amersfoort en het Rijk voor meer compensatie (dus uitbreiding van het Hoevelakense Bos) voor verloren bos i.v.m. de asymmetrische verbreding van de A28.
6. Daarnaast adviseren wij de gemeente om ook steun te zoeken bij de Provincie Gelderland en GLK voor realisatie van de groene buffer en uitbreiding van het Hoevelakense Bos.

Verder hebben wij als Stichting herhaaldelijk aangegeven graag bij de compensatie regelingen voor het Hoevelakense Bos betrokken te blijven, ook om de voortgang te bewaken en de belangen van de inwoners van Hoevelaken te behartigen conform onze doelstellingen.

Lees verder

SHB&L vraagt voor bos compensatie en uitbreding van het Hoevelakense Bos voor Gemeente Nijkerk als compensatie voor de asymmetrische verbreding van de A28 ten noorden van Knooppunt Hoevelaken 26 juli 2017

In diverse bestemmingsplannen van Gemeente Amersfoort staat dat afspraken zijn gemaakt tussen Gemeente Amersfoort en het Rijk, dat ruimte gereserveerd zou worden voor de symmetrische verbreding van de A28, het (Vathorst) geluidsscherm tijdelijk is tot de A28 wordt verbreed en dat bij verbreding van de A28 de ontsluitingsweg door en voor rekening van het rijk naar het westen zal worden verlegd.

 

In de VoorKeursAlternatief voor Project Knooppunt Hoevelaken wordt de A28 asymmetrisch verbreed aan de oostkant vanaf de Hanze tunnel tot afslag Corlaer, omdat Gemeente Amersfoort en het Rijk hun afspraken over de symmetrische verbreding van de A28, het verleggen van de ontsluitingsweg in Vathorst en het tijdelijk karakter van het Vathorst geluidsscherm hebben genegeerd. Daardoor verliest Nijkerk veel grondgebied langs de A28, huizen moeten worden gesloopt, de berm van de verbrede A28 gaat door de achtertuinen en door de schuren van een aantal bewoners. Verder moeten veel bomen worden gekapt langs de Nijkerkerstraat, in de kom van het huidige knooppunt en in een deel van Het Hoevelakense Bos, dat de status heeft van een Rijksmonument met recreatieve betekenis en onderdeel van de EHS.

 

Als compensatie voor de asymmetrische verbreding van de A28 dient de Gemeente Nijkerk nu te eisen van Gemeente Amersfoort en het Rijk dat alle bomen die gekapt worden langs de Nijkerkerstraat, in de kom van de huidige knooppunt en in het Hoevelakense Bos gecompenseerde worden aangrenzende aan Het Hoevelakense Bos, op gronden van Amersfoort en Nijkerk en dat deze partijen, waar nodig, grond zullen aankopen voor ondermeer de beplanting van deze bomen te uitbreding van het Hoevelakense Bos. Dit is volledig in overeenstemming met BOK2 Artikel 14 en in de BOK2 bijlage Memo “Toelichting zoekgebieden natuur-, bos en waterompensatie” waarin gesteld wordt dat natuur compensatie moet plaatsvinden (dwingend) in het gebied van Rijksmonument Hoevelakense Bos

Effect van honden op natuur – Een literatuurstudie naar effecten van honden in groengebieden op flora en fauna en gezondheidsrisico’s voor mens en dier – Rapport Waardenburg

Conclusies en aanbevelingen
4.1 Conclusies
Honden zijn een belangrijke verstoringsbron voor vogels en zoogdieren. Wandelaars met honden zorgen voor meer verstoring dan wandelaars, joggers of fietsers. Dit geldt voor aangelijnde honden, maar het verstorende effect is nog vele malen groter voor loslopende honden. De reden hiervoor ligt in het feit dat met name grondgebonden vogels en dieren door honden aangevallen, opgejaagd of opgegeten kunnen worden en dus een reëel gevaar vormen voor veel dieren. De impact van loslopende honden is zoveel groter omdat ze een veel groter terrein bestrijken dan aangelijnde honden, en geneigd zijn achter de dieren aan te gaan die ze ruiken of zien.
Bacterien zoals salmonella en verschillende darmparasieten (rond- en lintwormen) aanwezig in hondenuitwerpselen kunnen een gezondheidsrisico vormen voor mensen die daar mee in contact komen. Dit geldt niet alleen voor kinderen die buiten spelen
maar ook voor groenbeheerders. Via hondenuitwerpselen kunnen ook ziekteverwekkers worden overgedragen op vee en andere honden. Honden vormen in Nederland voor mensen geen gezondheidsrisico met betrekking tot het hantavirus en rabiësvirus.
Hondenuitwerpselen en urine zorgen voor een lokale toename van stikstof, fosfor en kalium in de bodem. De grote van het effect hangt af van het aantal honden dat wordt uitgelaten en de kwetsbaarheid van de vegetatie.

Vermestingseffecten in uitlaatgebieden zijn het grootst nabij de parkeerplaatsen en ingangen van het terrein omdat honden in de eerste 10 minuten van de wandeling ontlasten.

Het aanlijnen van honden zorgt dat de effecten van vermesting, vertrappen en vergraven van vegetatie tot een korte afstand van het pad
beperkt blijven.

4.2 Maatregelen om negatieve effecten tegen te gaan
Maatregelen om verstoring van fauna door honden te voorkomen:

• Verstoring door loslopende honden is vele malen groter dan door aangelijnde honden. Aanlijnen van honden is daarom een effectieve maatregel om verstoring van fauna te beperken.
• Wijs in populaire uitlaatgebieden een zone aan waar honden los mogen lopen. Informeer bezoekers over de reden van deze maatregel. Dit resulteert erin dat in de gebieden waar ze niet los mogen lopen, honden ook daadwerkelijk meer aangelijnd worden.
• Sta loslopen van honden niet toe in gebieden met weinig recreatie en een hoge natuurwaarde. Dit geldt met name voor open gebieden. Seizoensgebonden maatregelen, waarbij honden in het voortplantingsseizoen van vogels en zoogdieren aangelijnd moeten zijn, kunnen veel negatieve effecten voorkomen op grondbroedende vogels en grondgebonden zoogdieren.
• Honden kunnen uit kwetsbare gebieden worden geweerd door het aanbrengen van vlechtheggen of rasters. In kwetsbare gebieden kan dekking in de vorm van dichte struiken met doorns bescherming bieden voor fauna.

Maatregelen om verrijking en vertrapping van kwetsbare vegetaties te voorkomen:

• Het inrichten van omheinde hondenpoepveldjes en plaatsen van infoborden nabij ingangen van groengebieden en parkeerplaatsen.
• Vaststellen welke gebieden in de gemeente kwetsbaar zijn aan de hand van de aanwezige vegetatie, bodem en bijzondere soorten en het hondenbeleid hier op afstemmen (bijvoorbeeld de ingangen en parkeerplaatsen niet nabij kwetsbare biotopen aanleggen).
• Langs paden een smalle strook met kort gemaaid gras beheren zodat honden hier hun behoefte doen en niet in de aanliggende terreinen. Door het frequent maaien en opzuigen van de vegetatie wordt de poep verwijderd.

Maatregelen om ziekteoverdracht en negatief effect op kwaliteit oppervlaktewater te
voorkomen:

• Zorg dat honden niet nabij poelen en watergangen kunnen komen (aanlijnplicht, geen paden nabij het water, hoge vegetatie en rasters aanbrengen).
• Stel een opruimplicht in.
• Zorg dat watergangen waar veel honden nabij kunnen komen regelmatig
  worden doorgespoeld.

Algemene maatregelen:

• Instellen aanlijnplicht, opruimplicht, toonplicht opruimmiddelen.
• Intensiveren van handhaving hondenbeleid in probleem- en kwetsbare gebieden.
• Plaatsen van voorzieningen zoals hondenpoepbakken met zakjes, poepveldjes en deze goed onderhouden zodat deze schoon, veilig en functioneel blijven.
• Inzetten van poepzuigers.
• Gemeentelijke klachtenregistratie instellen.
• Communicatie inrichten zoals infoborden nabij hondenuitlaatterreinen en kwetsbare gebieden.

Lees verder

Groene buffer langs de A28

 

Een Groene Buffer is echt nodig in onze leefomgeving, maar de doelstelling kan alleen gerealiseerd worden wanneer de geluidhinder en de luchtvervuiling veroorzaakt door de A28 en de A1 tot een minimum worden beperkt.

Nijkerk, oktober 2009
Burgemeester en wethouders van Nijkerk schrijven:

 

“De Groene Buffer is de natuurlijke buffer tussen Amersfoort, Nijkerk en Hoevelaken. Bovendien vormt het gebied de ecologische schakel tussen het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland en de gebieden Bloeidaal in Amersfoort en de Schammer in Leusden. Door de verstedelijking van de gemeenten Amersfoort en Nijkerk neemt de druk op het buitengebied sterk toe. Deze ontwikkelingsvisie is opgesteld om te voorkomen dat de aanwezige flora en fauna in de Groene buffer onherstelbaar wordt beschadigd. De ontwikkelingsvisie geeft duidelijkheid over de begrenzing van de ‘Groene Buffer’ en over de huidige natuur- en landschapswaarden van dit kwetsbare gebied. Ook worden mogelijkheden om deze waarden verder te herstellen en/of te versterken gepresenteerd. De ontwikkelingsvisie voor de ‘Groene Buffer’ is geen vastomlijnd en statisch plan, maar geeft aan waar mogelijke oplossingen gezocht kunnen worden. Het is een visie; flexibel in tijd, plaats, hoeveelheid en tempo. Wel is duidelijk dat de uitbreiding en versterking van natuur en landschap hoge prioriteit hebben. Nu ingrijpen voorkomt dat onomkeerbare ontwikkelingen plaatsvinden. Daarbij kan de visie strategisch worden ingezet gericht op het versterken van deGroene buffer. Wij zijn overtuigd dat de ontwikkeling van deGroene Buffer van zeer groot belang voor de gemeente Nijkerk en in het bijzonder voor de kern Hoevelaken is. Door een hoogwaardige en robuuste inrichting van het gebied kan de kwaliteit van de natuur en het landschap worden gewaarborgd. Natuurlijk kan de gemeente de Groene Buffer niet alleen realiseren. De gewenste ontwikkeling van de ‘Groene Buffer’, komt alleen tot stand in goede samenwerking met alle partijen die binnen de Groene Buffer actief zijn. Een Groene Buffer die zich heeft ontwikkeld tot een landschappelijk aantrekkelijk gebied met hoge natuurwaarden en een cultuurhistorische identiteit, is in ieders belang.’

“……..’Tevens wordt ingezet op het ontwikkelen van goede mogelijkheden voor recreatief medegebruik. Het ontwikkelen van de Groene Buffer moet er toe leiden dat de kwaliteit van natuur en landschap voor de toekomst veilig wordt gesteld en dat het gebied tussen Nijkerk en Amersfoort groen blijft. Daarnaast moet de Groene Buffer zorgen voor een robuuste ecologische verbinding tussen het Nationaal Landschap Arkemheen-Eemland en de natuurgebieden Bloeidaal en De Schammer.’

 

“…..’De Groene Buffer wordt aan de westkant begrensd door de A28 en door de Nijkerkerstraat in het zuidwestelijke deel. De zuidgrens gevormd door de A1, de oostgrens door de Weldammerlaan en de noordgrens door de Domstraat. De Groene Buffer ligt voor het grootste deel binnen de gemeente Nijkerk. Slechts een klein deel van de Groene Buffer, het meest zuidwestelijke deel, valt binnen de gemeente Amersfoort.

De uitbreiding van de Groene Buffer over de gemeentegrens van Nijkerk is belangrijk omdat het hierdoor mogelijk wordt Landgoed Hoevelaken in westelijke richting te versterken. Landgoed Hoevelaken vormt de kern van de Groene Buffer. Dit historische landgoed bestaat grotendeels uit bos, afgewisseld met graslanden en een enkele akker. Rondom het landgoed bevinden zich agrarische percelen, meestal in gebruik als grasland. In het meest noordelijke deel van het projectgebied bevinden zich veel bedrijven, met verschillende activiteiten.’

 

De Doelstelling van de Groene buffer:

‘In totaal gaat het om vier aandachtsrichtingen, waarvan het veiligstellen van de groene leefomgeving de belangrijkste is. Daarnaast wil de gemeente de aanwezige natuurwaarden behouden en nieuwe ontwikkelen, het historische landschap versterken en de mogelijkheden van recreatief medegebruik binnen het gebied vergroten.’

 

…..’Natuurkwaliteit

 

‘De hoogste natuurwaarden bevinden zich op dit moment binnen de grenzen van Landgoed Hoevelaken. Op het landgoed is veel variatie in biotopen aanwezig. Planten en dieren profiteren van een afwisseling van bossen, graslandjes en singels. Ook de variatie in grondwaterstand levert een belangrijke bijdrage aan de natuurkwaliteit. Gunstig voor flora en fauna is verder dat het landgebruik op Hoevelaken, dat veel minder intensief is dan in de rest van de Groene Buffer. Op Landgoed Hoevelaken komen dan ook nog zeldzame plantensoorten voor, zoals muskuskruid, koningsvaren en bosgierstgras. In de bossen broeden wielewaal, nachtegaal en boomklever. Toch is ook sprake van sterke verdroging, waardoor de natuurkwaliteit in vergelijking met 30 jaar geleden ernstig achteruit is gegaan.’

 

Geluiddempende beplanting

Het lijkt bijna vanzelfsprekend dat een bos met veel massieve boomstam als een soort geluidsscherm fungeert en daarom verwacht je dat een goede bosrand als een natuurlijke geluidwerende oplossing voor plekken zoals Het Hoevelakense Bos, en dus Hoevelaken zelf. Dat, helaas, is niet helemaal het geval. Geluid is een golfbeweging en de ruimte tussen de stammen van zelfs de dichtste beplanting is te vergelijken met een geluidsscherm dat vol gaten en spleten is. Aanwijzingen uit de literatuur (Internet) geven aan dat een zeer dichte beplanting van 30 à 50m diep langs een spoorlijn of een weg nodig is om een geluidsvermindering van ongeveer 5 of 6 dB(A) te verkrijgen, in vergelijking met open weiland. Bovendien vindt hoofdzakelijk plaats voor de hogere tonen (bandengeluid van personenauto’s) maar hinder voor de mensen in Holkerveen/Hoevelaken wordt vooral veroorzaakt door de lagere, penetrerende frequenties van vrachtverkeer.  Deze beplanting moet verder ook nog dicht langs de weg zijn anders gaat teveel geluid eroverheen.  Onder invloed van de heersende wind wordt het dan uiteindelijk weer naar beneden gestuurd. Bomen en heesters kunnen wel een geluidsscherm visueel maskeren, maar niet vervangen.

 

Maskeren van geluid door geruis van bladderen en vogelzang.

 

Na deze teleurstelling kunnen wij wel iets positief melden. Mogelijk is dit een nuttige wenk voor Geldersch Landschap en de Gemeente Plantsoen-en-Groenbeheer dienst bij het ontwerp van de Groene Buffer langs de A28 en de A1. Bomen en struiken hebben bladeren en deze geven een geruis wanneer de wind waait. Net zoals tijdens een wandeling langs het strand, kan zo een achtergrond geruis als plezierig worden ervaren en in het geval van Nijkerk, kan dit geruis wel het lawaai van verkeer enigszins  maskeren mits dit laatste niet al te indringend is. Waar bomen zijn treft men ook vogels aan met hun gezang. Veel vogelzang is plezierig penetrerend (60db) en, met zijn hoge tonen, trekt het aandacht weg van vooral dat lage, irriterende gebrom van vrachtverkeer in de verte. Met andere woorden, vogelzang is een aanvulling op bladgeruis om verkeerslawaai te maskeren. Deze vorm van maskeren is met het geluid van vallend water van een fontein te vergelijken. Als een gerichte poging in het bos en door de groene buffer wordt ondernomen om, door de jaar, alles vogelvriendelijk te maken dan dat is alleen maar goed.

 

Visueel maskeren van ongewenste geluidsbron

Tot slot, laten we niet het belang van het visueel maskeren van een ongewenste geluidsbron vergeten. Vanuit ons slaapkamer raam kijk ik ’s winters op afstand voorbijrazend verkeer op de verhoogde A28. Ik mis de zonsondergang van vroeger dankzij het kantoorgebouw van Vathorst en  het hoge en lelijke geluidsscherm van Vathorst. Al hoor je niets vanachter een gesloten raam, je gaat toch meteen bij het zien van het verkeer aan het denken. In de zomer met blad aan de bomen zie ik geen verkeer meer en is er inderdaad een gevoel van ‘out of sight, out of mind’. Met andere woorden, een beplanting die verkeer aan het zicht onttrekt, beslist zinvol is en zeker voor een wandelaar op enige afstand van de weg, waar het lawaai niet te indringend meer is, – een soort ‘psychologische maskering’ oplevert!

 

Onderbeplanting in het bos geeft visuele afscherming van geluidsbron en levert veel schuil en nestplekken voor vogels.

 

In 1991 zijn wij, – (familie Ramsbotham) midden in Het Hoevelakense Bos, begonnen met een tuin, op een verwaarloosd stuk grond met weinig levende bomen en struiken. Wij hebben opgemerkt dat er haast geen vogelgeluiden te horen waren. Na verloop van tijd is dit aanmerkelijk verandert en wij zijn ervan overtuigd dat dit door een rijke en diverse onderbeplanting van bosplanten en schaduwtolerante heesters is verorrzaakt. Kleine vogels hebben nu veel meer schuil- en nestplekken en een veelzijdige beplanting zorgt voor een variatie aan zaad en insecten als voedselbronnen. Als er  meer aandacht voor de onderbeplanting in het Hoevelakense Bos zou zijn, zou dit  waarschijnlijk ook helpen als visuele afscherming van de A28 en het stimuleren van meer vogels en hun bijhorende “maskerende” vogelgeluid. Helaas in de afgelopen 2 jaar, zins de bouw van Vathorst op voormalig weiland, merken wij dat er veel minder roofvogels en koekoeks zijn in het bos.

 

De vraag komt op  wanneer dat laagfrequentie, breedbandig gebrom van (vracht)verkeer overgaat van aanvaardbaar achtergrond geluid tot hinderlijk lawaai. We nemen aan dat dat waarschijnlijk te maken heeft met het punt waarop de verkeersgeluiden zo sterk zijn dat de omgevingsgeluiden worden overheerst.

 

Tot slot blijft het belangrijk om te herinneren dat het ervaren van geluid is meer dan een decibellezing. In een uit 2007 daterend rapport (nr 1463) met titel ‘Invloed van passend en gewenst geluid op stressreductie‘. van Alterra wordt gemerkt dat bij een zelfde decibel intensiteit, verkeersgeluid als sterker wordt ervaren dan vogelzang.

 

Effecten van geluid op wilde soorten

David Kleijn heeft een interessante rapport in opdracht van het Ministerie van LNV – directie Kennis in het kader van ‘Ecologisch Hoofdstructuur’ geschreven over ‘Effecten van geluid op wilde soorten – implicaties voor soorten betrokken bij de aanwijzing van Natura 2000 gebieden‘.

Hier is een samenvatting:

Wild levende soorten kunnen gestoord worden door geluid verweg van de geluidbron. De meeste Nederlandse Natura 2000 gebieden zijn te klein om het invloed van geluidhinder op sommige meer gevoelige in het wild levende soorten uit te sluiten. Deze verreikende eigenschap van geluid verlaagd de kwaliteit van de gebieden en is daardoor een dreiging voor de instandhoudingdoelen in Natura 2000 gebieden zeker gezien het feit dat de grenswaarden voor meer gevoelige soorten liggen nual op of beneden het ‘natuurlijk’ achtergrond niveau. Het vaststellen van geluidplafonds voor antropogene geluidsbronnen is daarom zeer wenselijk met een aantekening dat deze moeten niet hoger zijn dan het achtergrond niveau.

Broedvogels verdwijnen wanneer hun gebied tijdens het broedseizoen door lawaai verstoord wordt

De Ministerie LNV heeft een uitgebreide rapport gepubliceerde ‘Kentallen Waardering Natuur,Water, Bodem en Landschap Hulpmiddel bij MKBA´s‘  dat is ‘bedoeld als naslagwerk voor opstellers van maatschappelijke kosten baten analyses (MKBA´s) en kentallen kosten baten analyses (KKBA´s). Het bevat kentallen voor de kwantificering en monetarisering van baten van natuur, water, bodem en landschap, welke kunnen ontstaan of juist voorloren gaan door infrastructuur-, woningbouw- en waterbouw-en waterbeheerprojecten. Vanuit beleidsperspectief zijn uiteraard niet zozeer de getallen zelf, maar veeleer het gebruik van de getallen van belang.‘

Daarin staat: 

’Projecten die het natuurareaal doen afnemen leiden tot het verlies van biodiversiteit omdat soorten hun habitat kwijt raken. Ook projecten die natuurareaal versnipperen kunnen een verlies van biodiversiteit met zich mee brengen doordat soorten die een bepaald minimum areaal nodig hebben om te overleven (meestal de toppredator) zich niet langer kunnen handhaven in het gebied. Tot slot is het ook mogelijk dat projecten die natuurgebieden verstoren of verontreinigen tot biodiversiteitsverlies leiden. Zo kunnen broedvogels verdwijnen wanneer hun gebied tijdens het broedseizoen door lawaai verstoord wordt. Zo kunnen bepaalde plantensoorten in het bos (bijv. cantharellen) verdwijnen wanneer de luchtvervuiling tot bodemverzuring leidt.’

Schonere lucht voor gezondheid en natuur met een nieuwe NEC-richtlijn

Ringslang in het Hoevelakense Bos

Een van de meer bijzondere diersoorten die op het landgoed Hoevelakense Bos voorkomen is de ringslang. Het is één van de drie in Nederland voorkomende slangensoorten.

De Nederlandse luchten zijn beroemd over de hele wereld: de Hollandse meesters zijn er groot mee geworden. In werkelijkheid is onze lucht niet iets om trots op te zijn. De lucht in Nederland is behoorlijk ongezond; voor mensen én voor de natuur. Fijn stof was de afgelopen jaren veel in het nieuws. Nu heerst het idee dat we in Nederland deze problemen onder controle hebben. Helaas is dat niet zo. Het verleden laat wel zien dat maatregelen succesvol zijn.

De Nederlandse uitstoot van stikstofdioxide, ammoniak en fijn stof is de hoogste van Europa. Daarnaast komt er veel vervuiling uit het buitenland aanwaaien. Ook voor de schade aan natuur, landbouw en gezondheid blijkt Nederland bij de absolute Europese top te horen. Dit brengt hoge kosten met zich mee. Maatregelen om de lucht schoner te maken zijn daardoor bijzonder kosteneffectief. De baten van deze investeringen zijn tot wel 80 keer hoger dan de kosten. Een rendabele investering! Tijd dus voor een nieuw elan en een echte aanpak van de luchtvervuiling.

Luchtvervuiling en natuur
• 94% van de natuur in Nederland krijgt meer stikstof (vermesting) dan ze aankan. Zonder aanvullende maatregelen is dit in 2020 nog steeds 87%.
• Op belangrijke natuurgebieden komt 2 tot 3 keer te veel stikstof uit de lucht terecht.
• De verscheidenheid aan planten en dieren (biodiversiteit) is met 12% afgenomen sinds 1992.
• De lijst met bedreigde soorten (rode lijst) neemt nog steeds toe.
• Europese afspraken om de achteruitgang van de huidige biodiversiteit in 2010 te stoppen worden niet gehaald.
• De Nederlandse uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden is de hoogste van Europa.
• De schade aan landbouwgewassen in Europa door ozon is circa 2,8 miljard euro (in 2000).
• Tweederde van de vermesting komt door ammoniak uit de veehouderij.
• Nederland exporteert 3 keer meer ammoniak dan we uit andere landen binnenkrijgen.

Bedreigde natuurgebieden

 

Osmunda regalis in Het Hoevelakense Bos

De afwisseling van droge en natte bodem op het landgoed zorgt voor een grote variatie aan plantensoorten. Ook de bijzondere koningsvaren komt in het gebied voor.

De Europese Unie heeft in de zogeheten Vogel- en Habitatrichtlijn aangegeven welke soorten en natuurgebieden beschermd moeten worden door de lidstaten. Dit zijn de zeer waardevolle Natura 2000-gebieden, zoals het Naardermeer en de Veluwe. Vermesting is een van de belangrijkste bedreigingen van deze gebieden en de kwetsbare soorten die er leven. In de meeste Natura 2000-gebieden worden de kritische stikstofnormen ruim overschreden. Dit betekent dat in die gebieden de luchtvervuiling zo snel mogelijk teruggebracht moet worden tot onder de kritische maximumwaarde van natuurgebieden. Met een aantal maatregelen zoals het plaggen van gebieden wordt vaak geprobeerd de schade aan de natuur tegen te gaan. Dit lukt vaak ten dele, maar is onvoldoende om de meest kwetsbare soorten te beschermen en de soortenrijkdom in stand te houden.

De ringslang is zeldzaam en beschermd. De slang jaagt bij voorkeur in het water, vooral op kikkers. De ringslang heeft achter de kop twee gele vlekken, die soms als een ring in elkaar overlopen. De beet van de slang is niet giftig, maar pak hem niet op: hij spuit dan de stinkklieren in het achterlijf leeg. In het gebied zijn speciale broedhopen aangelegd waarin de slang kan overwinteren en eieren af kan zetten.

Vleermuizen
Andere bijzondere dieren op landgoed Hoevelaken zijn vleermuissoorten als de ruige dwergvleermuis, dwergvleermuis en laatvlieger. Vleermuizen zijn net als de ringslang beschermde dieren.

In de drogere stukken bos groeien in de kruidlaag dalkruid, bosanemoon en gewone salomonszegel. In de natte gedeelten komen dubbelloof, breedbladige wespenorchis en bosandoorn voor. Een bijzondere plant in de elzenbroekbosjes is de koningsvaren. Dit is een beschermde varensoort die groeit op halfbeschaduwde plekken. De plant groeit langzaam, maar kan manshoog worden. Als de omstandigheden goed zijn, kan de koningsvaren meer dan een eeuw oud worden.

Hoevelakense Bos en Geldersch Landschap

Stichting Geldersch Landschap is sinds de jaren ’60 eigenaar van Het Hoevelakense Bos. In 2005 is het een Rijksmonument geworden (nr 989532). Het belang van dit langwerpige perceel bos dat strekt vanaf de hoogte van Knooppunt Hoevelaken in het zuiden tot aan Holkerveen in het noorden als een wandel en ontspanningsgebied is jaren geleden door gemeente Nijkerk erkend en een indruk over ontwikkelingen en hun gedachten zijn op bladzijden 12 tot 14 van hun Milieubeleidsplan 2009/2012 te vinden.Ten noorden van de nieuwe Bouwfonds kantoren complex komen er nog 15 ha “natuur gebied” erbij.  Het bos is een ideale plek om te gaan wandelen en joggen en wordt veel benut. Rijksweg A28 ligt aan de westelijke kant van het bos en vormt de grens in het noordelijk deel van het bos – hier is de Vathorst geluidsscherm letterlijk aan de overkant van de weg waar het nu de vroegere leuke zonsondergangen voor inwoners van Hoevelaken en het bos blokkeert.

Sinds de komst van de Vathorst Geluidsscherm   is er, ineens, veel meer geluidshinder van de snelweg in het bos. Dit vooral tijdens de heersende westelijke winden en een uiteenzetting van de klachten is meermalen gegeven zoals in een brief aan VROM. Geldersch Landschap zelf heeft ook klachten ontvangen maar handelt liever via milieu federaties en lijkt geen interesse te tonen in gesprekken met   Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar over het geluid/fijnstof onderwerp.

Wij hebben sterk het indruk dat, net zoals voor veel inwoners van Hoevelaken en Holkerveen, voorbereidingen voor de constructie van Vathorst gingen grotendeels onopgemerkt tot alles eigenlijk te laat was.  Alles heeft plaats gevonden niet alleen in een andere gemeente (Amersfoort) maar in een andere provincie – tot net voor Knooppunt Hoevelaken loopt de provinciale grens tussen Gelderland en Utrecht keurig midden op de A28. Voor veel van de uiteindelijk ” getroffen burgers” in Hoevelaken/Holkerveen was dit voldoende om allerlei planning proceduren in Amersfoort volkomen wettelijk maar onopgemerkt hun gang te gaan. Gemeente Nijkerk (B&W, ambtenaren) waren kennelijk ook van geen “kwaad” bewust! De Vathorst Geluidsscherm is nu een fait accompli en het bos en de natuur zitten met aanmerkelijk meer geluidhinder. Bij komende werkzaamheden langs de A28 blijft de hoop bestaan dat maatregelen kunnen de toestand verbeteren tot minstens wat het was tot begin 2007. Stichting Hoevelaken Bereikbaar & Leefbaar zal dit zeker tijdens ontmoetingen met Rijkswaterstaat gaan voor bepleiten.

Als gemeente Nijkerk werkelijk een Groene Buffer wilt hebben dan moeten zij samen met Geldersche Landschap veel meer aandacht besteden aan de verstoring van de natuur door het geluid en luchtvervuiling van de A28 en de reflectie door het Vathorstscherm van geluid en luchtverontreinigingen over de gebied van de Groene Buffer. 

Even ontspannen?

Iedereen is bewust van de noodzaak de kunnen ontspannen. Terwijl een weekeind op de camping, een fietstocht maken of zoiets haastwel vanzelfsprekend is, de mogelijkheid om gewoon doordeweeks even een half uurtje tot uzelf te kunnen komen is even belangrijk. In een drukke stad zoals Amsterdam is dat ook bijzonder belangrijk en een rapport ‘Stille gebieden in de stad‘ gepubliceerd door gemeente Amsterdam is dit heel fijn uiteen gezet. De alle eerste zin zegt alles:

‘Veel mensen waarderen een levendige stad maar zouden toch liever gevrijwaard zijn van onnodig en overmatig lawaai. Uit onderzoek blijkt niet alleen dat lawaai schadelijk kan zijn voor de gezondheid, maar ook dat stille plekken in de stad kunnen compenseren voor de drukte van de stad, bijdragen aan herstel en ‘op adem komen’, en dat rust de positieve invloed van een prettige plek in de stad versterkt’.

Hoevelaken was zeker tot aan de jaren ’50 of ’60 een rustig boerendorp. In latere jaren zijn het aantal huizen en de bevolking gegroeid. De buurstad, Amersfoort, als zogeheten ‘phoenix stad’, is zelfs explosief aan het uitbreiden en sinds 2000 verdwijnen weilanden voor goed onder de huizen van wijk Vathorst. Wil de burger gewoon uit zijn deur kunnen stappen en even gaan wandelen zonder het verkeer enz. in de gaten te houden dan is Het Hoevelakense Bos ongeveer de enige mogelijkheid in de brede omgeving. Dit gezegd is het nu interessant om te gaan lezen hoe Amsterdam ‘stilte’ definieert:

‘Een rustig gebied is niet alleen een kwestie van een laag geluidniveau, hoewel weinig lawaai van verkeer, de dominante bron in een stad, zeker helpt.

Internationaal variëren voorgestelde richtwaarden voor een stedelijk stil gebied van 40 tot 55 dB(A)/dB. Deze waarden blijken goed overeen te komen met de door Amsterdammers genoemde stille plekken. De meeste Amsterdamse vermeldingen hadden betrekking op gebieden waar het geluidniveau tengevolge van verkeer overdag 35 tot 40 dB bedroeg. Er werden geen gebieden genoemd met een geluidniveau boven 60 dB. Bij tussenliggende geluidniveaus kan een gebied blijkbaar als relatief stil worden ervaren, als het om andere redenen (zoals groen, mooi, stiller dan omgeving) aantrekkelijk is. De resultaten van dit project ondersteunen de conclusie dat een waarde van maximaal 40 dB een ‘gouden standaard’ is voor een stil gebied in een stad, maar ook dat alle witte vlekken op de geluidkaart (maximaal 55 dB) in principe een stille plek kunnen zijn. Bij de hogere geluidniveaus (boven 40 – 45 dB) kan een plek als stil worden ervaren als het duidelijk minder lawaaiig is dan de omgeving. Een gebied kan ook als ‘stil’ worden ervaren als het geluidniveau in de omgeving 10 dB of meer daarboven ligt. Bij de hogere geluidniveaus op een stille plek (tot 55 dB) is dit contrast vooral van belang’.

In 2006 heeft de Gezondheidsraad aan het Ministerie VROM het advies ‘Stille gebieden en gezondheid’ uitgebracht. Hierin wordt gewezen op het belang van stille gebieden in de stad die geluidhinder en andere vormen van stress kunnen compenseren. Het advies noemt dat zonder extra beleidsinspanning de ruimtelijke afwisseling tussen drukte en stilte zal verdwijnen en de ‘lawaaideken’ zich verder over Nederland zal uitbreiden. Mensen zullen dan steeds verder weg moeten om buitenshuis in hun vrije tijd nog stilte te kunnen beleven.’